مئاندری شدن یکی از مسائل مهم مهندسی رودخانه است که فعالیت های بشری را در حاشیه رودخانـه
تحت تاثیر خود قرار میدهد،جابجائی حلقه های مئاندر در هر سال سطح قابل توجهی از اراضی کشاورزی
روستاها ،شهر ها ،جاده ها ،پلها ،سازه هـای آبـی و بـالاخره کلیـه تاسیسـ ات کنـار رودخانـه را در معـرض
تخریب قرار میدهد، از مهم ترین مباحث علم مهندسی رودخانه مطالعـات مورفولـوژی اسـت کـه بـه بیـان
شکل هندسی ، حریم بستر ،پروفیل طولی آبراهه ،مقاطع عرضی ، تغییر شکل ها و تغییر مکان رودخانـه در
طول زمان می پردازد. محدوده اصلی مورد مطالعه رودخانه خرم آباد از محل تنگ شبیخون درشاخه رباط
تا پایین دست رودخانه خرم آباد در چم انجیربه طول 31 کیلومتر مـی باشـد شـاخص مئانـدری بـودن ایـن
رودخانه ، برخوردا ری از جاذبه های طبیعـی ،ناپایـداری سـاحلی ،و از جهـت دیگـر بررسـی طـرح هـای
متعدد اجرا شده در کرانه های آن حاکی از یک توسعه نامتوازن است. اما نکته قابـل توجـه در ایـن زمینـه
که بیشتر مورد توجه برنامه ریزان فضایی است معضلات حریم رودخانه ای و نحـوه تعیـین آن اسـت زیـرا
غالبا حریم رودخانه ها بر اساس ضرائب انسانی مانند ابعاد اتومبیل ها و....تعیین میشود حال آنکه این حریم
تابعی از شرایط طبیعی و از چنین ضرائبی تبعیت نمیکند این تصور سبب شده که اشغال فضـاها در حاشـیه
رودخانه ها بعضا با مکانیسم و رفتار رودخانه در تعارض و تقابل قـرار گیـرد و مشـکلات خاصـی را بـرای
بهره برداران ایجاد نماید.
کشور ما جزو مناطق خشک و نیمه خشک جهان است بنابراین با محدودیت شدید منابع آب مواجه می
باشیم. بررسی وضعیت منابع آب نشان می دهد که سطح آب زیر زمینی هر ساله کاهش می یابد و شدت
کاهش آن نیز در سالهای اخیر بیشتر شده است. از طرفی میزان مصــرف آب های تجدید شونده در
ایران نشان می دهد که بر پایه شاخص های جهانی، کشور ما وارد مرحله بحران آب شده است.
همچنین در بخش کشاورزی ایران، تا کنون 93 درصـد آب مصـرف شـده است که این میزان در جهان
55 درصد می باشد [بید آبادی، 1382؛ هدایتی، 1386].
در فایل موجود است
ویژگیهای طبیعی – اقلیمی و زمین شناسی استان لرستان
1-1- موقعیت جغرافیایی استان لرستان :
استان لرستان با مساحت 28160 کیلومتر مربع در غرب ایران ، 1/7 درصد از کل مساحت کشور را در بر مـی
گیرد . این استان بین مدارهای 32 درجه و 37 دقیقه تا 34 درجه و 22 دقیقه عـرض شـمالی و 46 درجـه و
51 دقیقه تا 50 درجه و 3 دقیقه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ قرار گرفتـه اسـت . اسـتان لرسـتان ،از
شمال به استان های مرکزی و همدان ، از جنوب به استان خوزستان، از شرق به اسـتان اصـفهان و از غـرب بـه
استانهای کرمانشاه و ایلام محدود می شود .شکل(1-1) موقعیت استان لرستان به تفک یک شهرستان در ا یران
را نشان می دهد
در فایل موجود است
فصل اول : الف: هواشناسی ، هیدرولوژی ب: زمین شناسی و هیدروژئولوژی
حوضه الشتر از شاخه های فرعی رود کشکان از زیر حوضه های رود مهم کرخه در غرب کشور به حساب می آید (نقشه
شماره 1-1 و 2-1). این محدوده مطالعاتی در بخش شمالی استان لرستان واقع شده که قسمت کوچکی از رشته کوه
بزرگ زاگرس را در بر می گیرد. موقعیت جغرافیایی آن بین 33 درجه و 39 دقیقه و 7 ثانیه تا 34 درجه و 0 دقیقه و
55 ثانیه عرض شمالی و 47 درجه و 31 دقیقه و 1 ثانیه تا 48 درجه و 31 دقیقه و 9 ثانیه طول جغرافیایی شرقی می
باشد. قسمت عمده رخنمون منطقه در حوضه الشتر را کوهها و تپه ها تشکیل داده است .از نظر تقسیمات هیدرولوژیک
این محدوده با کد 2210 شامل حوضه آبریز رودخانه آب الشتر با کد 2227 تا محل الحاق به رودخانه هرود و تشکیل
رودخانه کشکان می باشد. وسعت کل محدوده مطالعاتی 811 کیلومتر مربع می باشد که وسعت دشت اصلی در حدود
159 کیلومتر مربع است. از این مقدار 93.61 کیلومتر مربع جهت محدوده بیلان در نظر گرفته شده است .
منابع آب و انرژی در دنیا دارای محدودیت بوده و به علت افزایش جمعیت و تقاضای غذا، مصرف آب و
انرژی برای تولید محصولات کشاورزی نیز افزایش خواهد داشت. از طرفی با توجه به تجارت آب
مجازی که به عنوان راهکاری نوین به منظور مقابله با کم آبی مطرح است، تولید محصولاتی که با نیاز
آبی و نیز مصزف انرژی زیاد تولید میشوند، در مناطقی که با بحران آب مواجه هستند معقول به نظر
نمیرسد. این تحقیق باهدف تعیین بهرهوری آب محصولات بهاره در استان لرستان انجام شد. شاخص
های بهرهوری با استفاده از دادههای اندازهگیری شده در 15 مزرعه کشاورز برای محصولات لوبیا قرمز،
خیار و یونجه در دشت چغلوندی و در طی سال زراعی 1392 -93 تعیین گردید. نتایج این مطالعه نشان
داد که بهرهوری آب (آب مصرفی کل) در تولید لوبیا قرمز، خیار و یونجه به ترتیب 1/26 ،0/18 و 1/69
کیلوگرم بر مترمکعب بود. بر اساس هزینههای تولید و آب و قیمتفروش محصول، بهرهوری اقتصادی
آب (سود خالص) به ازای واحد آب مصرفی برای لوبیا قرمز، خیار و یونجه به ترتیب 3200 ،1490 و
3680 ریال بر متر مکعب محاسبه گردید. شاخص نسبت انرژی در تولید این محصولات به ترتیب 0/41،
0/15 و 3/31 بود، همچنین بر این اساس شاخص بهرهوری آب- انرژی در تولید لوبیا قرمز، خیار و یونجه
به ترتیب 0/19 ،0/05 و 0/31 گرم بر مترمکعب بر کیلووات ساعت محاسبه گردید. نتایج نشان داد که
مدیریت آب و انرژی به منظور افزایش ِسود در محصولات کشاورزی امری مهم و تاثیرگذار است.
