سد مروک
مقدمه:
به منظور استفاده حداکثر از جریان رودخانه تیره و تأمین آب مورد نیاز اراضی دشت سیلاخور، طرح ایجاد یک سد مخزنی بر روی رودخانه تیره در بخش سیلاخور شهرستان دورود مطرح گردیده است. این اراضی که در سواحل چپ و راست رودخانه تیره واقع گردیده حدود 1000 هکتار اراضی دیم فاقد هرگونه محدودیت توسعه را شامل میگردد. بعلاوه کمبود آب شبکه موجود دشت سیلاخور نیز از طریق سد مروک تامین گردیده است. محل سد در نزدیکی روستای مروک قرار دارد. این ساختگاه با حدود 18 کیلومتر جاده آسفالته در مجاورت پاسگاه چالانچولان به محور اصلی خرمآباد- بروجرد میپیوندد.
از اهداف مهم ایجاد سد مروک می توان به موارد زیر اشاره کرد :
1- ذخیره سازی تا حدود 105 میلیون متر مکعب در سال از آب تیره رود
2- تامین نیاز آبی اراضی پایاب سد در حدود 32 میلیون متر مکعب در دشت سیلاخور
3- تامین حق آبه اراضی موجود
4- کنترل سیلاب
5- ایجاد گردشگری در منطقه
با احداث سد مخزنی مروک و تأسیسات وابسته به آن بخشی از دبی پایه که بصورت جریان طبیعی و به هنگام در اراضی پائیندست قابل مصرف نبوده (در ماههای غیرنیاز) و به ویژه سیلابهای رودخانه تیره ذخیره میگردد.
محل و موقعیت پروژه :
سد مخزنی مروک در فاصله 2 کیلومتری بالادست روستای مروک و حدود 40 کیلومتری شهر دورود در مختصات جغرافیایی 49 درجه و 04 دقیقه طول شرقی و 33 درجه و 40 دقیقه عرض شمالی، بر روی رودخانه تیره احداث خواهد شد. مساحت حوضه آبریز رودخانه تیره تا محور سد مخزنی مروک 962 کیلومتر مربع است. دسترسی به ساحل راست ساختگاه، از طریق جاده آسفالته روستای مروک واقع در پائیندست محور سد امکانپذیر است.
فاصله سد با فرودگاه در مرکز استان : حدود 90 کیلومتر
فاصله با محور ریلی راه آهن دورود : حدود 40 کیلومتر
فاصله با جاده سراسری تهران خوزستان : حدود 18 کیلومتر (آسفالت )
درجه حرارت :
این سد در یکی از مناطق بسیار خوش آب و هوای استان قراردارد بطوریکه دمای متوسط سالانه 26 درجه سانتیگراد میباشد. مرداد ماه با دمای 42 درجه سانتیگراد و دیماه با دمای 22- درجه سانتیگراد بترتیب گرمترین و سردترین ماه در دشت سیلاخور محسوب میشوند.
مشخصات فنی طرح:
1- محل اجراء : شهرستان دورود
2- نام رودخانه و حوضه آبریز : تیره - دز
3- نوع سد : خاکی سنگریزه ای با هسته رسی
4- ارتفاع سد ( متر) : 68
5- طول تاج (متر) : 486
6- حجم مخزن (M.C.M) : 105
7- حجم تنظیم آب (M.CM) : 45
8- سطح شبکه (هکتار) : 3600
9- عرض تاج (متر): 12
10- طول دریاچه (متر): 8500
11- مساحت دریاچه (هکتار): 680
طرح امکان سنجی گردشگری سد مروک
استان لرستان و طبیعت بکر و بینظیرش یکی از مقاصد گردشگری در ایران محسوب میشود که هر ساله گردشگران بسیاری برای دیدن مکانهای دیدنی به این استان سفر میکنند. سد مَروک که از نام روستای در منطقه برگرفته شده ، در دامنههای کوههای زاگرس در شهرستان دورود قرار گرفته است. روستایی که زیباییها و طبیعتش چشمان هر بینندهای را به خود جذب میکند. فصل بهار از راه رسیده است به روستای مروک میروید. دشتهای اطراف روستا پُر از گلهای رنگارنگ و شقایقهای وحشی شده است. شقایقهای سرخی که با نگاه عاشقانهشان شما را به سوی دشتها و مراتع میکشانند. تابستان با گرمایی مطبوع به روستا میآید و سبب رسیدن محصولات کشاورزی میشود. پاییز این دخترکِ بازیگوش با عجله سوار بر زیلوی پرنده، کولهبار خود را بر زمین مینهد و باغات روستا یکپارچه چارقدی زرد و نارنجی به سر میکنند. سوز سردی میآید و با خود دانههای سپید برف را به روستا هدیه میدهد. طبیعت و چهار فصل بودن روستای مَروک زیبا و دیدنی است بطوریکه هر ساله چشمان هزاران بازدید کننده را نوازش مید هد. روستای مروک با خاک حاصلخیزش، باغهای زردآلوی بسیاری را در سینه خود جای داده است به طوریکه آن را به یکی از تولیدکنندگان زردآلو در استان تبدیل کرده است. زردآلوهای روستای مَروک با طعم و رنگ متفاوتشان، طعمی شیرین از سفر را برایتان ماندگار میسازد. لذا با توجه به اقلیم منطقه، طبیعت فوق العاده و شیب ملایم سواحل و سطح وسیع دریاچه مخزن سد، از لحاظ گردشگری می تواند مورد توجه خاص خود قرار گیرد.
قابلیت های پیشنهادی توسعه گردشگری در حاشیه این سد رامی توان به چند بخش تقسیم کرد :
1- جاذبه های مبتنی بر استفاده از آب از قبیل : پارک آبی، ماهیگیری، راه اندازی رمپ قایق سواری، شنا، قایق سواری، اسکی روی آب، کایاک سواری در آب، جت اسکی، اسکی روی آب با چتر، پرواز با چتر با قایق موتوری و انواع ورزش های آبی و در زمستان بعلت برف گیر بودن منطقه علاوه بر چشم اندازه زیبا میتوان به راحتی در زمینه ورزشهای زمستانی از قبیل پیست اسکی
2- جاذبه های مبتنی بر ورزش های محلی از قبیل : مجموعه ورزشی سرپوشیده و روباز ( والیبال و ... ) ، مجموعه باشگاه اسب سواری، مجموعه سالن ورزش های انفرادی ( کشتی و...) و پیست موتور سواری
3- جاذبه های مبتنی بر ارائه خدمات و تسهیلات گردشگری از قبیل : اشکال مختلف اقامتی یک روزه ( سیاه چادر و ...)، مجموعه های اقامتی ( مهمانسرا، کلبه های روستایی و ... )، مجموعه پذیرایی ( رستوران دریایی، رستوران سنتی و...)
4- جاذبه های مبتنی بر خرید از قبیل : مرکز خرید ، مجموعه عرضه صنایع دستی
5- جاذبه های مبتنی بر سرگرمی و تفریح : پینت بال، دهکده سحر آمیز، مجموعه پارک موضوعی آب
6- جاذبه های مبتنی بر فعالیت های فرهنگی از قبیل : خرید صنایع دستی، بازدید از مزارع کشاورزی و باغات ، بازدید از کارگاههای هنری، گالری ها و هنرکده ها زندگی عشایری، غذاهای محلی، برگزاری جشنواره ها و فستیوالهای فرهنگی
7- جاذبه های مبتنی بر فعالیت های هوایی با توجه به توپوگرافی منطقه از قبیل : بالن سواری، چتر بازی، پرواز در آسمان
8- جاذبه های مبتنی بر گشت و گذار از قبیل : پیاده روی در طبیعت، اسب سواری، موتور سواری، گردش ( کالسکه و ...) ، بازدید از چشم اندازها و طبیعت زیبای منطقه و گردش در محیط سد و عکاسی
9- جاذبه های مبتنی بر فعالیت های اقتصادی از قبیل : پرورش انواع آبزیان در قفس بخصوص ماهی های سردآبی و گرمابی ...